Doorrekening PBL

Het PBL heeft de verkiezingsprogramma's doorgerekend in een helder rapport.

Terwijl al heel lang bekend is dat kringlopen gesloten moeten worden om aan de doelstellingen van Parijs te voldoen, blijkt het PBL nog steeds geen invulling te hebben gegeven aan het concept van een circulaire economie. Men schrijft:

"In de partijprogramma’s worden maatregelen genoemd die kunnen bijdragen aan een circulaire economie. De maatregelen werken vaak door in de hele productieketen en effecten kunnen zowel in Nederland optreden als in het buitenland. Omdat er nog veel onzekerheid is over de doorwerking van maatregelen in de productieketen, de effecten die dit oplevert en de kosten die er mee zijn gemoeid, kan PBL de potentiele effecten in dit thema niet doorrekenen. Een uitgekristalliseerde aanpak daarvoor is nog niet beschikbaar en een kwalitatieve analyse was binnen de gestelde termijn niet haalbaar."

Dit is een lang bestaande -en voorzienbare- tekortkoming in de rekenmodellen. De Partij voor De Dieren heeft hierdoor besloten haar programma niet door te laten rekenen.

 

De verwachtte emissiereductie voor 2030 staat in onderstaande grafiek.

Plannen zijn mooi, de werkelijkheid is weerbarstig

Al sinds het Nationaal Milieu Beleidsplan IV uit 2001 geldt er een reductiedoelstelling voor CO₂. Het klimaatakkoord is daar een uitwerking van.

 

In de praktijk is de afgelopen twintig jaar nauwelijks resultaat geboekt. Er zijn zelfs voor vier kolencentrales vergunningen verleend.Die komen in deze cijfers niet terug. (bron Nederlandse Emissie Autoriteit).

 

Tussen planning en realisating zit een groot verschil. Wanneer we ervan uit gaan dan de beleidsdoelstelling voor 50% wordt gerealiseerd is dat positief ingeschat. De werkelijkheid is weerbarstig. Zonder doortastenheid en begrip van systeemeffecten wordt het halen van resultaat heel lastig.

Doelstellingen verwateren door coalitievorming

Van het programma van de grootste coalitiepartij de VVD zijn geen doorrekeningen gemaakt. De veronderstelling voor nu is dat volledige uitvoering van de VVD agenda op 20% reductie uitkomt (tweederde van CDA programma, een aanname).

Op grond van het verwacht aantal zetels en klimaatambitie kan van elke partij het gewicht worden berekend dat in de schaal wordt gelegd. Als we een evenredige inbreng van klimaatambities in een nieuw fictief kabinet veronderstellen komt een nieuwe midden-rechtse regering als volgt uit:

	VVD	CDA	D66	CU	PvdA	Totaal
zetelprognose	34	18	13	7	13	85
emissiereductie op basis van resultaat van CPB doorrekening	20%	30%	58%	40%	46%
wegingsfactor (zetels x reductiepotentie)	680	540	754	280	598	2852
Reductiepotentie coalitie (totaal/zetels)						36%
Realisatiepotentieel						50%
Praktisch reductiepotentieel						18%

Gewogen gemiddelde reductiepotentie van fictieve coalitie, zetels gebaseerd op Peil.nl 4-3-2021

 

Politiek landschap

De VVD heeft al aangegeven geen coalitie te sluiten met de PVV (een bruine coalitie). Ook met FvD, JA21 etc. haalt dat geen meerderheid.

Dat betekent dat de middenpartijen bepalen of er een coalitie met de VVD tot stand komt.

Progressieve partijen die een grote kans maken op een plek in de coalitie kunnen als eis stellen dat Groenlinks en de Partij voor de Dieren deel uitmaken van een regering.Het formuleren van een hoge ambitie is nodig om daar wellicht maar 50% van waar te maken in de realiteit.

De middenpartijen bepalen dus wat de dominante kleur wordt van de nieuwe regering.

Verder verdient de Partij voor de Dieren een plek aangezien zij al geruime tijd waarschuwen voor het gevaar van pandemieën door klimaatverandering en intensieve dierhouderij. Meer expertise in een nieuwe regering lijkt meer dan ooit noodzakelijk om deze crisis het hoofd te bieden.

Nieuwe kansen

De keuze om Groenlinks in 2018 te laten afhaken was ook een keus van D66 en de ChristenUnie om zich niet voldoende in te spannen om ze binnenboord te houden. Als zij deze keer hun groene ambities serieus nemen komen Groenlinks en de Partij voor de Dieren in een nieuw kabinet. Dit om voldoende groen gewicht in de schaal te leggen zodat de kans op het halen van de doelstelingen binnen bereik komt. Dit is hard nodig omdat het falen van beleid zich reeds aankondigt. Het KNMI waarschuwt dat de maximale opwarming al over 9 jaar kan zijn bereikt.

 

Conclusie

De rekenexercitie laat zien dat de Nederlandse compromiscultuur zich niet verhoudt tot de realiteit van klimaatverandering.

We kunnen immers geen compromissen sluiten met het klimaat. Dat houdt zich alleen aan de natuurkundige wetten die het klimaat regeren. Klimaat is a-politiek en niet ideologisch. Klimaatbeleid is een kwestie van wetenschap in actie. Doen wat nodig is, vanuit een no-regret principe en het voorzorgsprincipe.

Het is dus van belang dat de partijen die het klimaatprobleem serieus nemen, geen compromissen sluiten over de doelstelling onder het mom van 'compromissen sluiten om iets binnen te kunnen halen'. Het is een kwestie van de ander overtuigen van de ernst van de situatie om vervolgens de doestellingen te verhogen. 

laatst gewijzigd: 4-3-2021, voor vragen kunt u mailen naar relaties@kiesklimaat.nl

 

Referenties

1. Analyse leefomgevingseffecten Verkiezingsprogramma's 2021-2025
   Op verzoek van het CDA, D66, GroenLinks, de SP, de PvdA en de ChristenUnie heeft het PBL hun verkiezingsprogramma’s voor de periode 2021-2025 geanalyseerd op effecten voor de leefomgeving.
   https://www.pbl.nl/publicaties/analyse-leefomgevingseffecten-verkiezingsprogrammas-2021-2025
2. Opinie: ‘Het is tijd economische groei af te zweren om de klimaatcatastrofe te keren’
   Klimaatverandering erkennen is niet genoeg, vinden Frans Melissen en Lars Moratis. Het is tijd economische groei af te zweren om de klimaatcatastrofe te keren, conform wetenschappelijke inzichten.
   https://www.parool.nl/columns-opinie/opinie-het-is-tijd-economische-groei-af-te-zweren-om-de-klimaatcatastrofe-te-keren~bbce4d3a/?utm_campaign=shared_earned&utm_medium=social&utm_source=email
3. CO2-uitstoot Nederlandse energiebedrijven met 12% gestegen
   De CO2-uitstoot van de Nederlandse energiebedrijven die aan het Europese emissiehandelssysteem (EU ETS) deelnemen, is in 2015 met bijna 12% gestegen ten opzichte van 2014. Dit blijkt uit de voorlopige uitstootcijfers van de Nederlandse Emissieautorit
   https://www.emissieautoriteit.nl/actueel/nieuws/2016/04/01/co2-uitstoot-nederlandse-energiebedrijven-met-12-gestegen
4. KNMI: 1,5 graad opwarming mogelijk al over negen jaar bereikt
   Het KNMI is bezorgd over het tempo waarin de klimaatmaatregelen worden uitgevoerd. Volgens het meteorologische instituut, waar ook het klimaatonderzoek van Nederland samenkomt, zal een nieuw kabinet een stap extra moeten zetten om de opwarming tegen
   https://nos.nl/artikel/2371217-knmi-1-5-graad-opwarming-mogelijk-al-over-negen-jaar-bereikt.html
5. NMP-IV uit 2001
   
   https://www.rivm.nl/bibliotheek/digitaaldepot/VROM2001NMP4.pdf